నిబంధనలకు విరుద్ధంగా ఉన్న వాటిపై చర్యలు తీసుకోవాలి : రాష్ట్రాలకు ఎన్‌హెచ్‌ఆర్‌సీ మార్గదర్శకాలు
నవతెలంగాణ-న్యూఢిల్లీ బ్యూరో
భద్రతా నిబంధనలకు విరుద్ధంగా ఉన్న స్లీపర్‌ బస్సులను తక్షణమే తొలగించాలని అన్ని రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు ఎన్‌హెచ్‌ఆర్‌సీ మార్గదర్శ కాలు జారీ చేసింది.ఈమేరకు ప్రియాంక్‌ కనూంగో నేతృత్వంలోని ఎన్‌హెచ్‌ఆర్‌సీ అన్ని రాష్ట్రాల ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శులకు ఆదేశాలిచ్చింది. ఇటీవల ఆంధ్రప్రదేశ్‌ (కర్నూలు), రాజస్తాన్‌ (జైసల్మేర్‌) తదితర రాష్ట్రాల్లో స్లీపర్‌ బస్సుల కారణంగా జరిగిన పలు రోడ్డు ప్రమాదాల్లో అనేక మంది ప్రాణాలు కోల్పోయిన నేపథ్యంలో జాతీయ మానవ హక్కుల కమిషన్‌ (ఎన్‌హెచ్‌ఆర్‌సీ) ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌, రాజస్తాన్‌లో జరిగిన బస్సు ప్రమాదాల్లో పదుల సంఖ్యలో ప్రయాణికులు మృతి చెందడంపై ఎన్‌హెచ్‌ఆర్‌సీకి ఫిర్యాదు దాఖలైంది. నిబంధనల అతిక్రమణ కారణంగా అమాయకులు ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారని ఫిర్యాదుదారులు పేర్కొన్నారు. ఇది జీవించే హక్కు ఉల్లంఘనేనని తెలిపారు.
దీంతో.. ప్రమాదానికి గల కారణాలపై అధ్యయనం చేయాలని సీఐఆర్‌టీని ఎన్‌హెచ్‌ఆర్‌సీ ఆదేశించింది. దీంతో వాహన లోపాలకు సంబంధించిన సీఐఆర్‌టీ ఓ నివేదికను సమర్పించింది. ప్రయాణికులు ఉండే భాగానికి, బస్సు డ్రైవర్‌కు మధ్య ఉన్న పార్టిషన్‌ కారణంగా డ్రైవర్లు ప్రమాద సమయంలో వేగంగా స్పందించలేకపోతున్నారని తెలిపింది. స్లీపర్‌ బెర్తులపై స్లైడర్స్‌, ఎమర్జెన్సీ ఎగ్జిట్‌లను సులువుగా వినియోగించుకునేలా ఏర్పాటు చేయకపోవడం, అగ్నికీలలు చెలరేగిన వెంటనే గుర్తించి ఆర్పివేసే ఎఫ్‌డీఎస్‌ఎస్‌ వ్యవస్థ లేకపోవడం, తదితర సమస్యల కారణంగా ప్రమాదాలు ఎక్కువగా జరుగుతున్నట్టు తేల్చింది. ఈ నేపథ్యంలో నిబంధనల అమలులో తీవ్ర వ్యవస్థాగత లోపాల కారణంగా ఈ ప్రమాదాలు జరుగుతున్నాయని భావించిన ఎన్‌హెచ్‌ఆర్‌సీ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు మార్గదర్శకాలు జారీ చేసింది. తగిన చర్యలు తీసుకోవాలని సూచించింది.
ప్రమాదాలకు కారణాలు ఇవే
- ప్రస్తుతం తిరుగుతున్న బస్సుల్లో 50 శాతానికిపైగా స్లీపర్‌ ఏసీ బస్సులే ఉంటున్నాయి. వీటిలో లోపల భాగం ఇరుగ్గా ఉంటోంది. అగ్ని ప్రమాదాలు, రోడ్డు ప్రమాదాలు జరిగినప్పుడు వెంటనే బయటకు వచ్చే అవకాశం తక్కువ.
- ప్రతి బస్సులోనూ అగ్ని ప్రమాదాలను నియంత్రించే రక్షణ వ్యవస్థ ఉండాలి. చాలా వాటిల్లో ఇలాంటివి ఉండటం లేదు.
- ట్రావెల్స్‌ సంస్థలు బస్సుల కండీషన్‌పై ఎప్పటికప్పుడు తనిఖీలు చేపట్టకపోవడం.
- అత్యవసర ద్వారం ఉన్నచోట్ల కూడా సీట్లు ఏర్పాటు, అదనపు సీట్ల నిర్మాణంతో ప్రమాద సమయాల్లో ఇవి అంతగా ఉపయోగపడటం లేదు.
- స్లీపర్‌ బస్సుల అడుగు భాగంలో సరకు నిల్వకు ఏర్పాట్లు ఉంటాయి. వీటిలో అగ్ని ప్రమాదాలు జరిగితే నేరుగా ప్రమాణికులపై ప్రభావం చూపుతున్నాయి.
భద్రతా ప్రమాణాలు - ఏఐఎస్‌-052, ఎఐఎస్‌-119 నిబంధనల మేరకు వాహనాలు ఉండేలా రిజిస్ట్రేషన్‌, రెన్యూవల్‌ సమయంలో చర్యలు తీసుకోవాలి. ఎప్పటికప్పుడు తనిఖీలు నిర్వహించాలి.
- బస్‌-బాడీ బిల్డింగ్‌ సంస్థలు, వాహనాల ఆపరేటర్లు నిబంధనలను అతిక్రమించకుండా కేంద్ర రోడ్డు రవాణా మంత్రిత్వ శాఖ జాతీయ స్థాయిలో ఓ వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయాలి.
- వాహనాల భద్రతకు సంబంధించి సెంట్రల్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ రోడ్‌ ట్రాన్స్‌పోర్టు (సీఐఆర్‌టీ) మార్గదర్శకాలను రాష్ట్రాలు, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు అమలు చేయాలి. ఎమర్జెన్సీ సమయాల్లో అడ్డంకిగా మారే అవకాశం ఉన్న బస్సులోపలి ఏర్పాట్లను తొలగించాలి. అవసరమైన మేరకు బస్సులను రికాల్‌ చేసి మార్పులు చేసేలా మార్గదర్శకాలు జారీ చేయాలి.
- మోటార్‌ వాహన చట్టం, ఏఐఎస్‌ ప్రమాణాల ఉల్లంఘనలకు బస్సు తయారీదారులతో పాటు అధికారులు కూడా బాధ్యులు అయ్యేలా చర్యలు తీసుకోవాలి.
- రోడ్డు ప్రమాద ఘటనల్లో బాధితులకు సహాయం, పరిహారం అందేలా చర్యలు తీసుకోవాలి.
