సీజనల్ వ్యాధుల పట్ల అప్రమత్తంగా ఉండాలి

హోప్ ఆసుపత్రి ఎండి పల్మనాలజిస్ట్ డాక్టర్ కిషోర్ రెడ్డి

నవతెలంగాణ కంఠేశ్వర్

వానాకాలంలో దోమల ద్వారా సంక్రమించే వ్యాధులు సాధారణంగా కనిపిస్తాయి, ఎందుకంటే వర్షాకాలంలో నీరు నిలిచి ఉండటం వల్ల దోమలు విపరీతంగా పెరుగుతాయి. ఈ వ్యాధులలో ప్రధానమైనవి డెంగ్యూ, మలేరియా, చికున్‌గున్యా, జికా వైరస్,  జపనీస్ ఎన్సెఫాలిటిస్ డెంగ్యూ సంక్రమణ కారకం. డెంగ్యూ వైరస్, ఏడిస్ ఈజిప్టి దోమ ద్వారా వ్యాపిస్తుంది అని హోప్ ఆసుపత్రి ఎండి పల్మనాలజిస్ట్ డాక్టర్ కిషోర్ రెడ్డి  చెప్పారు.

లక్షణాలు……….

అధిక జ్వరం (104°F వరకు),తీవ్రమైన తలనొప్పి, కండరాలు, కీళ్ల నొప్పి,కళ్ల వెనుక నొప్పి.చర్మంపై దద్దుర్లు (రాష్), వికారం, వాంతులు, తేలికపాటి రక్తస్రావం (ముక్కు నుండి రక్తం, చిగుళ్ల నుండి రక్తస్రావం), తీవ్రమైన డెంగ్యూ , రక్తపోటు తగ్గడం, అవయవ వైఫల్యం, రక్తస్రావం,

మలేరియా సంక్రమణ కారకం: ప్లాస్మోడియం పరాన్నజీవి, ఆడ అనాఫిలిస్ దోమ ద్వారా వ్యాపిస్తుంది. జ్వరం (చలితో కూడిన జ్వరం, ఆవర్తన జ్వరం).చలి, చెమటలు.తలనొప్పి, కండరాల నొప్పి.అలసట, బలహీనత.వికారం, వాంతులు.తీవ్రమైన సందర్భంలో: పసుపు కామెర్లు (జాండిస్), మూర్ఛలు, అవయవ వైఫల్యం.నివారణ: దోమతెరలు, రిపెల్లెంట్లు, నీటి నిల్వలను కప్పివేయడం, మలేరియా నిరోధక మందులు (ప్రయాణ సమయంలో).

చికున్‌గున్యా సంక్రమణ కారకం……….

చికున్‌గున్యా వైరస్, ఏడిస్ ఈజిప్టి మరియు ఏడిస్ ఆల్బోపిక్టస్ దోమల ద్వారా.లక్షణాలు:ఆకస్మిక జ్వరం.తీవ్రమైన కీళ్ల నొప్పి (ఇది కొన్ని నెలలు కొనసాగవచ్చు).కండరాల నొప్పి, తలనొప్పి.చర్మంపై దద్దుర్లు.అలసట, వాంతులు.నివారణ: దోమ కాటు నివారణ, నీటి నిల్వలను తొలగించడం, పొగమంచు చేయడం.

జికా వైరస్ సంక్రమణ కారకం…. జికా వైరస్, ఏడిస్ దోమల ద్వారా లక్షణాలు:తేలికపాటి జ్వరం.దద్దుర్లు, కీళ్ల నొప్పి.కండరాల నొప్పి, తలనొప్పి.కండ్లలో ఎరుపు (కంజెక్టివైటిస్).గర్భిణీ స్త్రీలలో: పుట్టబోయే శిశువులో మైక్రోసెఫాలీ (తల చిన్నగా ఉండటం).నివారణ: గర్భిణీ స్త్రీలు జికా ప్రబలిన ప్రాంతాలకు ప్రయాణం చేయకపోవడం, దోమ కాటు నివారణ.

జపనీస్ ఎన్సెఫాలిటిస్  సంక్రమణ కారకం: జె ఈ వైరస్, క్యూలెక్స్ దోమల ద్వారా.లక్షణాలు:జ్వరం, తలనొప్పి.మెదడు వాపు (ఎన్సెఫాలిటిస్), మూర్ఛలు.గందరగోళం, చలన రుగ్మతలు.తీవ్రమైన సందర్భంలో: కోమా, మరణం.నివారణ: జె ఈ టీకా, దోమతెరలు, రిపెల్లెంట్లు, పందుల సాంద్రతను తగ్గించడం (పందులు వైరస్ యొక్క హోస్ట్‌లు).

నివారణ……

ఈ వ్యాధుల నివారణకు టీకా లేదా చికిత్స లేనందున నివారణ చర్యలు చాలా ముఖ్యమైనవి. వెక్టర్ నుండి వ్యాధి బారిన పడకుండా ఉండటానికి, తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని సూచించబడింది. కొన్ని నివారణ చర్యలు:

దోమల వికర్షకాలు……
కాయిల్స్, ఏరోసోల్స్, లిక్విడ్ వేపరైజర్లు ఇతర ఉత్పత్తుల రూపంలో, మార్కెట్‌లో లెక్కలేనన్ని దోమల వికర్షక ఎంపికలు ఉన్నాయి. ఈ వికర్షకాలను ఉపయోగించడం ద్వారా, దోమలను అరికట్టేటప్పుడు సంక్రమణకు గురయ్యే వారి ప్రమాదాన్ని తగ్గించవచ్చు. DEET (డైథైల్టోలుఅమైడ్)-కలిగిన క్రిమి వికర్షకాలు కాటు నుండి ఒకరిని రక్షించడంలో ప్రభావవంతంగా ఉంటాయి. లేబుల్‌ని ఉపయోగించే ముందు దాన్ని చదివినట్లు నిర్ధారించుకోండి.

నీటి నిల్వ

దోమలు నిలకడగా ఉన్న నీటిని సంతానోత్పత్తి ప్రదేశంగా ఇష్టపడతాయి. తెరిచిన వాటి కంటే మూసి మూతలు ఉన్న కంటైనర్లలో నీటిని నిల్వ చేయడం ద్వారా సంతానోత్పత్తి ప్రదేశాల అభివృద్ధిని నివారించవచ్చు. దోమల వృద్ధిని నివారించడానికి, నీటి నిల్వను క్రమం తప్పకుండా శుభ్రపరచడం చాలా అవసరం. బకెట్లు, కూలర్లు, పూలకుండీలు మరియు ఇతర గృహ కంటైనర్లలో నీటిని తరచుగా మార్చాలి. 

పరిశుభ్రమైన పరిసరాలు

నీరు చేరకుండా నిరోధించడానికి, విరిగిన బకెట్లు, పెట్టెలు, డ్రమ్ములు, డబ్బాలు వంటి అవాంఛిత పదార్థాలను విసిరివేయడం ద్వారా మీ చుట్టూ ఉన్న స్థలాన్ని శుభ్రం చేయడం చాలా అవసరం. ఇంటిని శుభ్రంగా మరియు కాలుష్యం లేకుండా ఉంచడానికి పైకప్పు, ఫ్లోరింగ్ ఫర్నిచర్ యొక్క రెగ్యులర్ క్రిమిసంహారక చర్యలు కూడా అవసరం. 

దోమల తెరలు

దోమల నియంత్రణ మరియు గాలి వెంటిలేషన్ రెండింటికీ దోమల తెరలు ఒక ఎంపిక. తలుపులు మరియు కిటికీల వద్ద వ్యవస్థాపించబడిన, ఈ మెష్ లాంటి రక్షణ కవచాలు దోమలను దూరంగా ఉంచేటప్పుడు గాలి లోపలికి బయటికి ప్రవహిస్తాయి.

క్రియాశీల సమయాల్లో బయటకు వెళ్లడం మానుకోండి

దోమలు సంధ్యా, తెల్లవారుజామున విందు చేసుకునే అవకాశం ఉంది. ఈ సమయాల్లో బయటకు వెళ్లకుండా చూసుకోండి. బయటకు వెళ్లడం ముఖ్యం అయిన సందర్భాల్లో దోమల నివారణను మర్చిపోవద్దు. 

ప్రయాణంలో రక్షణ

దోమలు కుట్టకుండా ఉండాలంటే పూర్తిగా దుస్తులు ధరించాలి. రాత్రిపూట ఆరుబయట గడుపుతున్నప్పుడు బెడ్ నెట్స్ మరియు క్రిమి వికర్షకాలను తీసుకెళ్లండి.

వ్యాధుల పట్ల అప్రమత్తత అవసరం………

హోప్ ఆసుపత్రి ఎండి పల్మనాలజిస్ట్ డాక్టర్ కిషోర్ రెడ్డి

వర్షాకాలం వచ్చే సీజనల్ వ్యాదులపై ప్రజలు అప్రమత్తంగా ఉండాలని హోప్ ఆస్పత్రి ఎండి పలమనాలజిస్ట్ డాక్టర్ కిషోర్ రెడ్డి అన్నారు. డాక్టర్స్ డే సందర్భంగా డాక్టర్లకు శు భాకాంక్షలు తెలిపారు. నవతెలంగాణతో ప్రత్యేకంగా మాట్లాడారు. మలేరియా ఇతర ఇన్ఫెక్షన్ల కన్నా మలేరియా జ్వరాన్ని త్వరగానే గుర్తించవచ్చు. చలితో కూడిన తీవ్రమైన జ్వరం 103 డిగ్రీల ఫారన్హీట్ ఉంటే మలేరియా గానే పరిగణించాలి. అయితే కొన్ని సార్లు సాధారణ జ్వరం వచ్చినపుడు కూడా చలిగా ఉంటుంది. కాని మలేరియా జ్వరంలో చలి వస్తూపోతు ఉంటుంది. జ్వరంలో తరచుగా హెచ్చుతగ్గులు కనిపిస్తూ నాలుగైదు రోజులైనా బాధ తగ్గకపోతే మలేరియా గానే పరిగణించాలి. జ్వరంతో పాటు తీవ్రమైన తలనొప్పి, ఒంటి నొప్పులు బాధిస్తాయి.వానాకాలంలో సీజనల్ వ్యాధులు ప్రబలే ప్రమాదముంది. వాతావ రణ మార్పుల వల్ల వివిద రకాల వైరస్సు విజృంభిస్తాయి. వర్షాలు కురి యగానే కొత్తనీరు, పాత నీరు కలుస్తాయి. పరిసరాలు అపరిశుభ్రంగా మారడం వల్ల ఈగలు, దోమలు, ఇతర క్రిమికీటకాలు వ్యాప్తి చెందు తాయి. ముఖ్యంగా నీరు నిల్వ ఉండడం వల్ల దోమల లార్వా ద్వారా దోమ లు పునరుత్పత్తి జరుగుతుంది. దోమల వల్ల మెదడు వ్యాపుతో పాటు డెంగ్యూ జ్వరం వస్తుంది. డెంగ్యూ జ్వరం వచ్చేందుకు కారకమైన దోమల్ని నివారించడానికి చర్యలు తీసుకోవాలి. ముఖ్యంగా పట్టణాలు, గ్రామాల్లో పరిసరాల్ని పరిశుభ్రంగా ఉంచుకోవాలి.