ప్రపంచం వేగంగా పరుగెడుతున్న ఈ కాలంలో డబ్బు విలువ తగ్గలేదుగానీ, దాని అర్థం పూర్తిగా మారిపోయింది. సంపాదన మాత్రమే కాదు, ఆ సంపాదన నిలకడ, భద్రత, గౌరవం, జీవన నాణ్యత కూడా ఇప్పుడు మనిషి ఆలోచనల కేంద్రంగా నిలుస్తున్నాయి. దేశాల ఆర్థిక విధానాల నుంచి యువత ఉద్యోగ ప్రయాణాల వరకు, గ్రామాల పొదుపు అలవాట్ల నుంచి నగరాల ఖర్చుల సంస్కతి వరకు ప్రతి చోటా జీవితం, పని, విలువలు ఒక కొత్త సమతుల్యంలోకి ప్రవేశిస్తున్నాయి. ఈ మార్పుల మధ్య మనిషి కేవలం సంపాదించే యంత్రంగా కాదు, భావోద్వేగాలు కలిగిన జీవిగా బతకాల్సిన అవసరం ఎంత ముఖ్యమో ఈ కాలమే బలంగా మనకు చెబుతోంది.
ఇప్పుడు ప్రపంచం నడుస్తున్న దారి చూస్తే ఒక విషయం మాత్రం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. మనుషుల ఆలోచనలు కేవలం సంపాదన మీద మాత్రమే నిలబడి లేవు. ఆ సంపాదన ఎంత నిలకడగా ఉంటుందో, ఆ వనరులు రేపటికీ మిగులుతాయో, వాటితో జీవితం ఎంత భద్రమవుతుందో అనే ఆలోచన వైపు ప్రపంచం నెమ్మదిగా కానీ గట్టిగా మళ్లుతోంది. ఒకప్పుడు డబ్బు ఎంత వచ్చిందనే ప్రశ్నే ప్రధానంగా ఉండేది. ఇప్పుడు డబ్బు ఎలా వస్తుంది, ఎంతకాలం వస్తుంది, ఆ మార్గం న్యాయమైనదేనా, ప్రకతికి నష్టం చేస్తున్నదేనా, మన పిల్లల భవిష్యత్తుకు అది ఉపకరిస్తుందా అనే ప్రశ్నలు ముందుకొస్తున్నాయి.
అమెరికా, చైనా, యూరప్ దేశాలు వంటి ప్రధాన ఆర్థిక శక్తులు ఇప్పుడు ముడి ఇంధనాల మీద ఆధారపడే విధానాన్ని తగ్గించుకుంటూ, ప్రత్యామ్నాయ వనరుల వైపు పరుగులు తీస్తున్నాయి. చమురు, బొగ్గు వంటి వనరులు ఒకప్పుడు శక్తికి ప్రతీకలుగా కనిపించాయి. కానీ ఇప్పుడు అవే భవిష్యత్తుకు ప్రమాదకారకమన్న భావన బలపడింది. అందుకే సౌరశక్తి, గాలిశక్తి, నీటి శక్తి వంటి ప్రకతి ఆధారిత వనరులపై పెట్టుబడులు పెరుగుతున్నాయి. ఇది కేవలం ప్రభుత్వాల ఆలోచన మాత్రమే కాదు, అక్కడి ప్రజలు కూడా తమ ఇంటి దగ్గర నుంచే విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేసుకోవాలనే దిశగా అడుగులు వేస్తున్నారు. ఒక వ్యక్తి తన ఖర్చును మాత్రమే కాదు, తన వల్ల ప్రపంచానికి ఏ ప్రభావం పడుతుందో కూడా లెక్కకడుతున్న రోజుల్లోకి మనం వచ్చేశాం.
ఒకప్పుడు ఉద్యోగం అంటే నెల జీతం, పదోన్నతి, పెన్షన్ అనే భావనల చుట్టూ తిరిగేది. ఇప్పుడు ఉద్యోగం అంటే నైపుణ్యం, పలు మార్పులకు అనుగుణంగా మారగలగడం, కొత్త విద్యను ఎప్పటికప్పుడు నేర్చుకుంటూ ఉండడం అనే అర్థాలకు మారిపోయింది. పెద్ద దేశాల్లో యువత స్థిరమైన ఉద్యోగం కన్నా స్వంతంగా సంపాదించే మార్గాల వైపు ఎక్కువగా వెళ్లుతోంది. డిజిటల్ రంగాలు, సేవారంగం, సజనాత్మక రంగాలు వారికి కొత్త ఆశలను నింపుతున్నాయి. సంపాదన ఒకే గడిలో కూర్చొని చేసే పనిగా కాకుండా, ప్రపంచమంతా విస్తరించిన అవకాశాలుగా వారు చూస్తున్నారు.
చైనా వంటి దేశం మాత్రం ఆర్థిక వనరులను కేవలం సంపాదన కోణంలో కాకుండా, దేశ శక్తి కోణంలో చూసే విధానాన్ని చేపడుతోంది. ముడి పదార్థాలు, పరిశ్రమలు, సరఫరా వ్యవస్థలు అన్నింటిపై తన ఆధిపత్యాన్ని పెంచుకుంటూ ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఓ కీలక శక్తిగా నిలవాలని చూస్తోంది. అక్కడి ప్రజల్లో కూడా పొదుపు, కష్టపడి పని చేయడం, భవిష్యత్తును ముందుగానే ప్లాన్ చేయడం వంటి లక్షణాలు బలంగా కనిపిస్తున్నాయి. వ్యక్తిగత ఖర్చులపైనా, కుటుంబ ఆర్థిక భద్రతపైనా వారికి గట్టి పట్టుమని ఉంది.
యూరప్ దేశాల్లో పరిస్థితి మరోలా ఉంది. అక్కడ ప్రజలు సంపాదనను జీవన నాణ్యతతో కలిపి చూస్తున్నారు. ఎంత సంపాదించామన్నది కాకుండా, ఆ సంపాదనతో జీవితం ఎంత ప్రశాంతంగా, ఆరోగ్యంగా సాగుతుందన్న ప్రశ్న ముందుంటుంది. అతి ఖర్చులు తగ్గించుకోవడం, అవసరం లేనివాటిని దూరం పెట్టడం, ప్రకతితో సఖ్యతగా జీవించడం అనే ఆలోచనలు అక్కడ సాధారణంగా మారాయి. ప్రభుత్వాలు ఇచ్చే సామాజిక భద్రతా పథకాలు కూడా అక్కడి ప్రజల ఆర్థిక భయాన్ని కొంత తగ్గిస్తున్నాయి.
ఇక మన దేశం వైపు చూస్తే, ఆర్థిక వనరులపై ప్రజల ఆలోచన గత రెండు దశాబ్దాలలో చాలా మారిపోయింది. ఒకప్పుడు వ్యవసాయం, సేవారంగం, ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు మాత్రమే ఆదాయ మార్గాలుగా కనిపించేవి. ఇప్పుడు వ్యాపారం, సాంకేతిక రంగాలు, చిన్న పరిశ్రమలు, ఆన్లైన్ సేవలు, స్వయం ఉపాధి రంగాలు పెద్ద ఎత్తున విస్తరిస్తున్నాయి. గ్రామాల్లో కూడా ఇప్పుడు బ్యాంకు ఖాతాలు, డిజిటల్ లావాదేవీలు, రుణ సదుపాయాలు సాధారణమయ్యాయి. డబ్బు కేవలం చేతిలో నోట్ల రూపంలో మాత్రమే ఉండాల్సిన అవసరం లేదన్న అవగాహన ప్రజల్లోకి బాగా వచ్చింది.
అయితే మన దేశ ప్రజల్లో ఇప్పటికీ రెండు విభిన్న ఆలోచనా ధోరణులు కలిసి నడుస్తున్నాయి. ఒక వర్గం భవిష్యత్తును దష్టిలో పెట్టుకొని పొదుపు, పెట్టుబడుల గురించి ఆలోచిస్తోంది. బంగారం, భూమి, చిన్న పెట్టుబడి పథకాలు, బీమా వంటి మార్గాల వైపు వారు అడుగులు వేస్తున్నారు. మరో వర్గం మాత్రం ఇంకా రోజువారి అవసరాలకే పరిమితమై జీవిస్తోంది. వారికి సంపాదన ఎంత వస్తుందన్నది కాదు, అది సరిపోతుందా, రేపటి ఊపిరి నడుస్తుందా అన్నదే ప్రధానంగా కనిపిస్తోంది.
నగరాల్లో జీవించే ప్రజల్లో ఖర్చుల స్వభావం మారిపోయింది. ఇల్లు, వాహనం, విద్య, ఆరోగ్యం, వినోదం అన్నీ జీవిత అవసరాలుగా మారిపోయాయి. అప్పులపై జీవించే జీవన విధానం కూడా చాలామందిలో అలవాటైంది. ఇది ఒకవైపు అవకాశాలను పెంచుతున్నట్టు కనిపించినా, మరోవైపు ఆర్థిక ఒత్తిళ్లను కూడా పెంచుతోంది. ఉద్యోగం పోతే ఏమవుతుంది, వ్యాపారం కుదేలైతే కుటుంబం ఏమవుతుంది అన్న భయం లోపల ఎక్కడో ఉండిపోతోంది.
గ్రామీణ భారతంలో మాత్రం ఆర్థిక వనరులపై దష్టి ఇంకా భిన్నంగానే ఉంది. వ్యవసాయం మీద ఆధారపడిన కుటుంబాల్లో ఆదాయం ప్రకతి మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. వర్షాలు కురిస్తే పంటలు, పంటలు ఉంటే ఆదాయం, ఆదాయం ఉంటే కుటుంబం నిలుస్తుంది అనే గణితం అక్కడ ఇప్పటికీ మారలేదు. కానీ ఇక్కడ కూడా ఇప్పుడు పిల్లలు చదువుకోసం, ఉద్యోగాల కోసం పట్టణాల వైపు వెళ్లడం, అక్కడ సంపాదించిన డబ్బుతో గ్రామాల్లో ఇల్లు, భూమి కొనడం వంటి మార్పులు కనిపిస్తున్నాయి. ఇది గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థకు కొత్త ఊపిరిలా మారింది.
చిటికెన కిరణ్ కుమార్, 9490841284
