బాను ముస్తాక్‌కు బుకర్‌ ప్రైజ్‌

– కన్నడ రచన ‘హార్ట్‌లాంప్‌’కు దక్కిన గౌరవం
లండన్‌ : ప్రముఖ న్యాయవాది, కార్యకర్త, రచయిత్రి బాను ముస్తాక్‌ రచించిన చిన్నకథల సంకలనం ‘హార్ట్‌లాంప్‌’ ప్రతిష్టాత్మకమైన అంతర్జాతీయ బుకర్‌ బహుమతిని గెలుచుకుంది. హార్ట్‌లాంప్‌ బుకర్‌ ప్రైజ్‌ను గెలుచుకున్న మొదటి కన్నడ పుస్తకంగా నిలిచింది. మంగళవారం టేట్‌ మోడరన్‌లో బహుమతి ప్రదానోత్సవ కార్యక్రమం జరిగింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆరు శీర్షికలలో ముస్తాక్‌ రచన ఎంపికైంది. కుటుంబం, సమాజ ఉద్రిక్తతలను ”చమత్కారమైన, స్పష్టమైన, వ్యావహారిక, హృదయాన్ని కదిలించే , ఉత్తేజపరిచే” రూపంలో అందించిన ముస్తాక్‌ శైలి న్యాయనిర్ణేతలను ఆకర్షించింది. ఈ పుస్తకాన్ని ఆంగ్లంలోకి అనువాదించిన రచయిత దీపా భస్తితో కలిసి ప్రదానోత్సవ కార్యక్రమానికి ముస్తాక్‌ హాజరయ్యారు. ఈ బహుమతి వైవిధ్యానికి దక్కిన విజయంగా ఆమె అభివర్ణించారు. ”ఏ కథ కూడా చిన్నది కాదనే నమ్మకం నుంచి ఈ పుస్తకం పుట్టింది, మానవ అనుభవాల వస్త్రంలో ప్రతి దారం మొత్తం బరువును కలిగి ఉంటుంది” అని ముస్తాక్‌ అన్నారు. ” మనల్ని తరచుగా విభజించడానికి ప్రయత్నించే ప్రపంచంలో సాహిత్యం అనేది ఒకరి మనస్సులలో ఒకరు జీవించగలిగే పవిత్ర స్థలాల్లో ఒకటిగా మిగిలిపోయింది, అయితే కొన్ని పేజీల కోసం మాత్రమే” అని అన్నారు. నా అందమైన భాషకు ఇది ఎంత అందమైన విజయం అని దీపా భస్తీ పేర్కొన్నారు. బహుమతి కింద వచ్చే నగదును (జీబీపీ 5,000) రచయిత, అనువాదకులు పంచుకుంటారు. బుకర్‌ ప్రైజ్‌ గెలుచుకున్న ముస్తాక్‌కు కర్నాటక ముఖ్యమంత్రి సిద్ధరామయ్య అభినందనలు తెలిపారు. ఇది మొత్తం కన్నడిగ సమాజానికి ఒక వేడుక అని అన్నారు. ముస్తాక్‌ కన్నడ జెండాను అంతర్జాతీయ వేదికపై ఎగురవేశారని అన్నారు.
2024 మే, 2025 ఏప్రిల్‌ మధ్య బ్రిటన్‌ , ఐర్లాండ్‌లో ఆంగ్లంలోకి అనువదించబడి ప్రచురించబడిన దీర్ఘరూప కల్పిత రచనలు లేదా చిన్న కథల సంకలనాలను వార్షిక బహుమతి జరుపుకుంటుంది. బార్బరా జె. హావ్లాండ్‌ డానిష్‌ నుంచి అనువదించిన సోల్వేజ్‌ బాలే రచన ‘ఆన్‌ ది కాలిక్యులేషన్‌ ఆఫ్‌ వాల్యూమ్‌’, హెలెన్‌ స్టీవెన్సన్‌ రాసిన ఫ్రెంచ్‌ నుంచి అనువదించిన విన్సెంట్‌ డెలెక్రోయిక్స్‌ రచన ‘స్మాల్‌ బోట్‌’, జపనీస్‌ నుంచి ఆసా యెనెడా రాసిన హిరోమి కవాకామి రాసిన ‘అండర్‌ ది ఐ ఆఫ్‌ ది బిగ్‌ బర్‌’్డ , సోఫి హ్యూస్‌ రాసిన ఇటాలియన్‌ నుంచి అనువదించిన విన్సెంజో లాట్రోనికో రాసిన ‘పర్ఫెక్షన్‌’, మార్క్‌ హచిన్సన్‌ రాసిన ఫ్రెంచ్‌ నుంచి అనువదించిన అన్నె సెర్రె రాసిన ‘ఎ లెపర్డ్‌ – స్కిన్‌ హాట్‌’లు ఈ జాబితాలోని ఇతర ఐదు పుస్తకాలు ఉన్నాయి. 1969 నుంచి ఈ ప్రతిష్టాత్మక బహుమతిని గెలుచుకున్న భారతీయుల జాబితాలో ముస్తాక్‌ కూడా చేరారు.ఇప్పటికే విఎస్‌ నైపాల్‌, సల్మాన్‌ రష్దీ, అరుంధతి రారు, కిరణ్‌ దేశారు, అరవింద్‌ అడిగా , గీతాంజలి శ్రీ ఉన్నారు.
బుకర్‌ ప్రైజ్‌ ఫౌండేషన్‌కు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో బాను ముస్తాక్‌ మాట్లాడుతూ..కర్నాటకలో డెబ్బైదశకంలో దళిత ఉద్యమం, రైతు ఉద్యమం, భాషా ఉద్యమం, మహిళా పోరాటాలు, పర్యావరణ కార్యకలాపాల నుంచి ప్రేరణ పొందానని వెల్లడించారు.
”అట్టడుగు వర్గాల జీవితాలు, మహిళలను నిర్ల క్ష్యం చేసిన వారి వ్యక్తీకరణలతో నా ప్రత్యక్ష సంబంధ మే.. నాకు రాయడా నికి బలాన్నిచ్చింది. కర్నాటక సామాజిక పరిస్థితులు నన్ను రూపొందిం చాయి” అని ఆమె బుకర్‌ ప్రైజ్‌ ఫౌండేషన్‌కు చెప్పినట్టు ఉటంకించారు. మహిళా హక్కుల పోరాట యోధురాలు, ముస్తాక్‌ సహాయం కోసం తన వద్దకు వచ్చిన మహిళల కథలతో ప్రేరణ పొంది, కదిలింది. మతపరమైన , కుల అణచివేతకు వ్యతిరేకంగా ఆమె తన గళాన్ని వినిపించింది.
బాను ముస్తాక్‌ ఎవరు? కర్నాటకలోని హసన్‌కు చెందిన ముస్తాక్‌ మిడిల్‌ స్కూల్‌లో ఉన్నప్పుడే మొదట చిన్న కథ రాశారు. ఆమె మొదటి కథ 26 ఏండ్ల వయసులో ప్రముఖ కన్నడ పత్రిక ప్రజామాతలో ప్రచురించబడింది. ఆమె రచనా ప్రపంచాన్ని ఒక తుఫానులా లాక్కెళ్లింది.