భవిష్యత్‌ భారతానికి పఠన పునాది రాష్ట్రీయ ఇ-పుస్తకాలయం

భారత ప్రభుత్వం పాఠశాల విద్యా, సాక్షరత విభాగం ఆధ్వర్యంలో ప్రారంభించిన రాష్ట్రీయ ఇ-పుస్తకాలయం (జాతీయ డిజిటల్‌ లైబ్రరీ) దేశంలోని విద్యార్థులు, పిల్లలు, యువతలో పఠనపు అలవాట్లను పెంపొందించేందుకు తీసుకువచ్చిన వినూత్న కార్యక్రమం. నేషనల్‌ బుక్‌ ట్రస్ట్‌ ఇండియా ద్వారా అభివద్ధి చేయబడిన ఈ డిజిటల్‌ గ్రంథాలయం, భారతదేశంలోని ప్రతీ పౌరుడికి ఉచితంగా నాణ్యమైన, సమగ్రమైన విజ్ఞానాన్ని అందించడాన్ని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఇప్పటికే చీణూ× వేదికగా దశల వారీగా 10 కోట్లకు పైగా పుస్తకాలు, రచనలు, డిజిటల్‌ వనరులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
పిల్లలు, యువతలో చదవడం పట్ల ఆసక్తిని పెంపొందించడమే ఈ రాష్ట్రీయ ఇ- పుస్తకాలయాల ముఖ్య ఉద్దేశం.
జ్ఞాన వికాసం: భారతదేశ సంస్కతి, చరిత్ర, ప్రగతి పట్ల అవగాహనను పెంచడం.
సమాజ సమీకరణ: ప్రాంతం, భాష, మతం, కులం, ఆర్థిక స్థితి లేకుండా అందరికీ ఉచిత ప్రవేశం.
డిజిటల్‌ సమతుల్యత: ‘మీ గ్రంథాలయం మీ జేబులో’ అనే భావనతో సరిహద్దులు లేకుండా జ్ఞానాన్ని అందించడం.
ఇది ఆధునిక విద్యకు ఒక కొత్త మార్గాన్ని సుగమం చేస్తూ, జ్ఞాన సముపార్జనకు సరిహద్దులు లేవని నిరూపిస్తుంది. సమాజంలో జ్ఞాన సమానత్వాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది. భవిష్యత్‌ తరాలకు డిజిటల్‌ జ్ఞాన వారధిగా పనిచేస్తుంది. భారతదేశ సాంస్కతిక, శాస్త్రీయ వారసత్తును ప్రచారం చేస్తుంది.
సేవలు, లక్ష్యాలు: జ్ఞాన విస్తరణకు అంకితం:
ఈ మహత్తర ప్రాజెక్ట్‌ను నేషనల్‌ బుక్‌ ట్రస్ట్‌ ఇండియా (చీదీు), విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ తన మార్గదర్శకత్వంలో అభివద్ధి చేసింది. రాష్ట్రీయ ఇ-పుస్తకాలయం పిల్లలలో పఠనాభిరుచిని పెంపొందించడమే కాకుండా, భారతదేశం యొక్క గొప్ప సంస్కతి, చరిత్ర, వైజ్ఞానిక ప్రగతి పట్ల లోతైన అవగాహన కల్పించడానికి నిరంతరం కషి చేస్తుంది. భౌగోళిక, భాషా, ఆర్థిక అడ్డంకులను సమర్థవంతంగా తొలగిస్తుంది. తద్వారా సమాజంలోని ప్రతి వర్గానికి సమానమైన విద్యా అవకాశాలను కల్పిస్తుంది. ప్రాంతం, మతం, కులం, వయస్సు, చదివే స్థాయికి అతీతంగా, ఈ విలువైన వనరులు అందరికీ ఉచితంగా లభ్యమవుతాయి. ఇది జాతీయ విద్యా విధానం 2020 (చీజుూ) లక్ష్యాలకు పూర్తిగా అనుగుణంగా, దీర్ఘకాలిక పఠన సంస్కతిని ప్రోత్సహించి, భవిష్యత్‌ తరాలకు జ్ఞాన వారధిగా నిలుస్తుంది. ఇది కేవలం పుస్తకాలను అందించడమే కాకుండా, విజ్ఞానాన్ని అందించడం ద్వారా సామాజిక సమానత్వానికి దోహదపడుతుంది.
పుస్తకాలను 4 వయస్సు సమూహాలుగా సులభంగా అర్థమయ్యేలా వర్గీకరించారు. ఈ డిజిటల్‌ లైబ్రరీ పిల్లల అభివద్ధి దశలను పరిగణనలోకి తీసుకుని నాలుగు ప్రధాన వర్గాలుగా విభజించబడింది.
ప్రీ-ప్రాథమిక (3-8 సం.): రంగు బొమ్మలు, ధ్వని పుస్తకాలు, సాధారణ కథనాలు.
ప్రాథమిక (8-11 సం.): విజ్ఞాన గ్రంథాలు, సాహస కథలు, ప్రాథమిక విజ్ఞానం.
మాధ్యమిక (11-14 సం.): సంక్లిష్ట నవలలు, శాస్త్రీయ అన్వేషణలు, చారిత్రక విశ్లేషణలు.
యువత (14ం సం.): విశ్లేషణాత్మక రచనలు, సాంకేతిక గ్రంథాలు, సామాజిక అధ్యయనాలు.
విషయ వైవిధ్యం:
పుస్తక సంగ్రహంలో అనుసంధానించిన ప్రధాన శాఖలు:
సాహిత్య ప్రక్రియలు: కథనం (511), పద్యం (772), నవల (10000), నాటకాలు, జీవిత చరిత్రలు (445).
జ్ఞానశాఖలు: శాస్త్రీయ అధ్యయనాలు (సాధారణ విజ్ఞానం 472), సామాజిక శాస్త్రాలు (అర్థశాస్త్రం 442, రాజనీతి శాస్త్రం), ఆరోగ్యం డ ఆధ్యాత్మికత: ఆధునిక వైద్యం (309), ఆయుర్వేదం (242), యోగ, భాషా అధ్యయనాలు: 22 భారతీయ భాషలలో 300ం గ్రంథాలు, సాంస్కతిక వారసత్వం మతపరమైన డ తాత్విక గ్రంథాల వివరాలు: జైన తత్వం (1366), హిందూ పురాణాలు (984), బౌద్ధ దర్శనం (67), ఇస్లామిక్‌ సాహిత్యం (22)క్రైస్తవ తత్వం (13), సాంకేతిక అంశాలు డిజిటల్‌ సేకరణ: 20ం చేతిరాత ప్రతులు, సాంకేతిక విభాగాలు: కంప్యూటర్‌ టెక్నాలజీ, డిజిటల్‌ కళలు, ఈ లైబ్రరీలో కథలు, కవితలు, జీవిత చరిత్రలు, శాస్త్రీయ గ్రంథాలు, కామిక్స్‌, నవలలు, మైథాలజీ, ఆరోగ్యం, యోగా, ఆయుర్వేదం, మనస్తత్వశాస్త్రం, రాజకీయాలు, కంప్యూటర్‌ టెక్నాలజీ వంటి 1,00000కు పైగా విభిన్న విషయాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
ప్రత్యేకంగా, భారతీయ సంస్కతి, చరిత్ర, వివిధ భాషలు (హిందీ, తెలుగు, బెంగాలీ, సంస్కతం, మరాఠీ మొదలైనవి) పై అపారమైన పుస్తకాలు ఉన్నాయి. అంతేకాకుండా, మతపరమైన గ్రంథాలు (హిందూ, బౌద్ధ, జైన, ఇస్లాం, క్రైస్తవ) కూడా విరివిగా అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఈ వనరులు పిల్లలలో నైపుణ్యాలు, సామాజిక విలువలు, సమయ పాలన, మానవత్వం వంటి ఉత్తమ గుణాలను పెంపొందిస్తాయి. ఈ విస్తతమైన సేకరణ ప్రతి ఒక్కరికీ, వారి ఆసక్తులకు అనుగుణంగా విజ్ఞానాన్ని అందిస్తుంది.
సాంకేతికత, భవిష్యత్‌ ప్రణాళికలు- డిజిటల్‌ విద్యాభివద్ధికి బాటలు:
రాష్ట్రీయ ఇ-పుస్తకాలయం సేవలు అత్యంత ఆధునిక సాంకేతికతతో అనుసంధానించబడి ఉన్నాయి. ఇది వెబ్‌సైట్‌, ఆండ్రాయిడ్‌, ఱఉూ యాప్‌ల ద్వారా విస్తతంగా అందుబాటులో ఉంది. ఎలక్ట్రానిక్‌ పరికరాలు (మొబైల్‌, ట్యాబ్లెట్‌, ల్యాప్‌టాప్‌) ఉన్న ఏ వినియోగదారునికైనా సులభంగా డౌన్‌లోడ్‌ చేసుకోవడానికి, ఆన్‌లైన్‌లో చదవడానికి అనుకూలంగా ఉంటుంది. భవిష్యత్తులో, మరిన్ని అంతర్జాతీయ, స్థానిక ప్రచురణ సంస్థలతో సహకారంతో నాణ్యమైన పుస్తకాలను జోడించడానికి సమగ్ర ప్రణాళికలు రూపొందించబడ్డాయి. అయితే, ఈ సేవలను పూర్తిస్థాయిలో వినియోగించుకోవడానికి పాఠశాలలు, కళాశాలలలో డిజిటల్‌ లైబ్రరీ ట్రైనింగ్‌లు, ఎలక్ట్రానిక్‌ పరికరాల లభ్యతను పెంపొందించాల్సిన అవసరం ఉంది. ప్రతి విద్యా సంస్థలో గ్రంథపాలకులు (లైబ్రేరియన్లు) ఈ డిజిటల్‌ వనరులను ఎలా ఉపయోగించుకోవాలో విద్యార్థులకు, ఉపాధ్యాయులకు మార్గదర్శకత్వం వహించాలి. ఇది డిజిటల్‌ అక్షరాస్యతను పెంపొందించి, విద్యను మరింత సులభతరం చేస్తుంది.
జ్ఞాన ఆధారిత సమాజం వైపు: రాష్ట్రీయ ఇ-పుస్తకాలయం భారతదేశంలో డిజిటల్‌ విద్యా విప్లవానికి ఒక మైలురాయి. ఇది జ్ఞానాన్ని ప్రజాస్వామ్యీకరించి, సమాజంలోని ప్రతి వర్గానికి చదువును సమానంగా అందిస్తుంది. ‘వసుధైవ కుటుంబం’ అనే గొప్ప భావనతో, ఇది భారతీయ యువతలో జాతీయ గర్వం, సాంస్కతిక అవగాహనను పెంపొందిస్తుంది. ఈ ప్రయత్నం ద్వారా, భారతదేశం డిజిటల్‌ ఇండియా, జ్ఞాన ఆధారిత సమాజం లక్ష్యాలకు ఒక్క అడుగు కూడా వెనుకబడకుండా ముందుకు సాగుతుంది. ఈ డిజిటల్‌ విజ్ఞాన సాగరం ప్రతి ఒక్కరినీ విజ్ఞాన తీరాలకు చేర్చి, వారిని మరింత ప్రకాశవంతమైన భవిష్యత్తు వైపు నడిపిస్తుంది. పాత కథలను కనుగొనండి, క్లాసిక్‌ల నుండి కొత్త విడుదలల వరకు వేలాది శీర్షికలను అన్వేషించండి. ప్రతి ఒక్కరూ తమకు నచ్చిన పుస్తకాలను ఎప్పుడైనా, ఏ పరికరంలోనైనా చదవడానికి ఈ డిజిటల్‌ వేదిక ఒక అద్భుతమైన అవకాశాన్ని కల్పిస్తుంది. ఇ లైబ్రరీ దేశవ్యాప్తంగా విజ్ఞాన విస్తరణకు కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
రాష్ట్రీయ ఇ-పుస్తకాలయం ఉపయోగాలు :
1. విద్యార్థులకు విస్తత విజ్ఞాన వనరుల లభ్యత: విభిన్న వయస్సుల విద్యార్థుల అవసరాలను తీర్చేలా, అనేక సాహిత్య ప్రక్రియల్లో వివిధ భాషలలో లక్షలాది డిజిటల్‌ పుస్తకాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఇది ప్రత్యేకించి దూర ప్రాంతాల్లోని, లేదా పుస్తకాలు కొనలేని ఆర్థిక పరిస్థితిలో ఉన్న విద్యార్థులకు గొప్ప అవకాశాన్ని కల్పిస్తుంది.
2. చదివే అలవాటును పెంపొందించడంలో సహాయపడటం: వయస్సు ఆధారిత విభజన, ఆసక్తికరమైన కంటెంట్‌ వర్గీకరణ ద్వారా పిల్లలలో చదవాలనే అభిరుచిని పెంపొందించడంలో ఈ వేదిక ఎంతో ముఖ్య పాత్ర పోషిస్తోంది. కథలు, కామిక్స్‌, మైథాలజీ, జీవిత చరిత్రలతో పిల్లలకు పఠనమంటే మజాగా అనిపించేలా చేస్తుంది.
3. భాషా వైవిధ్యాన్ని ప్రోత్సహించడంలో దోహదం: తెలుగు, హిందీ, ఉర్దూ, తమిళం, మలయాళం, బెంగాలీ, సంస్కతం తదితర 22 కి పైగా భాషల్లో పుస్తకాలున్న ఈ వేదిక, భాషా పరిరక్షణకు తోడ్పడుతుంది. భాషలపై ప్రేమ, అభిమానం పెంపొందించడంలో ఇది ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తుంది.
4. సాంస్కతిక అవగాహన డ జాతీయ వారసత్వంపై గర్వం: భారతీయ చరిత్ర, సంస్కతి, మత పాఠ్యాలు, ధార్మిక గ్రంథాలు మొదలైనవి విద్యార్థుల్లో తమ వారసత్వంపై గర్వం కలిగించేందుకు ఉపయోగపడతాయి. ఇది ‘వసుధైవ కుటుంబకం’ భావనను బోధించే మార్గంగా నిలుస్తుంది.
5. డిజిటల్‌ అక్షరాస్యతను పెంపొందించడంలో తోడ్పాటు: ఈ లైబ్రరీ వినియోగానికి ట్యాబ్లెట్‌, ఫోన్‌, ల్యాప్‌టాప్‌ లాంటి పరికరాల అవసరం ఉంటుంది. ఇది విద్యార్థులలో డిజిటల్‌ పరికరాల వినియోగ సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడంతో పాటు, సాంకేతిక ప్రపంచానికి దగ్గర చేయడం ద్వారా భవిష్యత్‌ ఉద్యోగ అవకాశాలకు మార్గం సుగమం చేస్తుంది.
6. ఉపాధ్యాయులకు ఉపాధాన వనరుల ప్రాముఖ్యత: ఈ వేదికను ఉపాధ్యాయులు విద్యా బోధనలో ఉపాధానంగా వాడవచ్చు. పాఠశాలల్లో పాఠ్యేతర కార్యక్రమాల్లో, సజనాత్మక రచనలు, ప్రాజెక్ట్‌ పనుల్లో విద్యార్థులకు ప్రేరణనిచ్చేలా దీన్ని వాడుకోవచ్చు.
7. స్వయం అభ్యాసానికి దోహదం: పరిశోధనలు, వ్యక్తిగత అభ్యాసం, సాహిత్య ఆస్వాదన వంటి కార్యక్రమాల కోసం ఈ వేదిక ఓ మూల్యవంతమైన వనరుగా ఉంటుంది. నిర్దిష్టంగా విద్యా పద్ధతులకే కాకుండా, నాన్‌-అకాడెమిక్‌ అభిరుచులకు ఇది తగిన పునాది.
8. సమానత్వం, చొరవ: భౌగోళికంగా వేరుపడ్డ గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాల మధ్య గల విద్యా గ్యాప్‌ను తగ్గించడంలో ఇది ఉపయోగపడుతుంది. ప్రతి విద్యార్థికి చదువులో అవకాశాన్ని సమానంగా కల్పించడమే దీని ప్రధాన లక్ష్యం.
9. పాఠశాలలు, కళాశాలలలో వనరుల వినియోగానికి మార్గదర్శకత: విద్యా సంస్థలలో గ్రంథపాలకులు ఈ వనరులను ఎలా ఉపయోగించాలో విద్యార్థులకు, ఉపాధ్యాయులకు శిక్షణ ఇవ్వగలిగితే, ఇది మరింత సమర్థవంతంగా ఉపయోగపడుతుంది. విద్యా వ్యవస్థలో డిజిటల్‌ మార్పుకు ఇది మార్గదర్శకంగా నిలుస్తుంది.
10. తల్లిదండ్రులకు, సర్వసాధారణ పాఠకులకు లబ్ధి: ఇది పిల్లలకు మాత్రమే కాదు, తల్లిదండ్రులు, అభ్యాసకులు, పెద్దలకూ విజ్ఞానపరమైన భరోసా వనరుగా మారుతుంది. ఇది కుటుంబంలో చదవు సంస్కతిని నెలకొల్పే శక్తిని కలిగి ఉంది.
ప్రచురణ సంస్థలు: అమరచిత్ర కథ, డైమండ్‌ బుక్స్‌, ఏకలవ్య, ఎన్‌ బి టి ఇండియా, ఎన్సీఈఆర్టీ, ఎస్‌ ఈ ఆర్‌ టి వంటి సంస్థల సహాయ సహకారాలతో ప్రచురిస్తుంది.
అయితే ప్రతి పాఠశాలల్లో, కళాశాలలో విద్యార్థులకు, పిల్లలకు, యువకులకు ఈ పుస్తకాలయ డిజిటల్‌ గ్రంథాలయాన్ని ఏ విధంగా ఉపయోగించుకోవాలి, ఏ విధంగా డౌన్లోడ్‌ చేసుకోవాలి, ఏ విధంగా ఆన్లైన్లో చదువుకోవాలి, ఏ విధంగా పుస్తక వనరులను పొందాలనే విషయంపై తర్ఫీదు ఇవ్వవలసిన అవసరం ఉన్నది. అదేవిధంగా ఆయా పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు డిజిటల్‌ గ్రంథాలయం ఉపయోగించుకునే విధంగా ఎలక్ట్రానిక్‌ గ్యాడ్జెట్‌ లను ఏర్పాటు చేయాలి. అన్నిటికీ మించి ప్రతి పాఠశాలలో గ్రంథ పాలకుడు నియమాకముంటే విద్యార్థులకు ఉపాధ్యాయులకు సులభంగా డిజిటల్‌ లైబ్రరీని (ఇ పుస్తకాలయం) ఉపయోగించుకునే విధంగా తర్ఫీదును ఇస్తారు. భవిష్యత్తులో ఇంకా విలువైన, నాణ్యమైన పుస్తక వనరులను జాతీయ, అంతర్జాతీయ ప్రచురణ సంస్థలతో కలిసి విద్యార్థులకు పిల్లలకు యువతకు అందుబాటులోకి తీసుకురానున్నారు.
రాష్ట్రీయ ఇ-పుస్తకాలయం అనేది భారత దేశం జ్ఞాన సాధనలో వేసిన ఓ మెరుగైన అడుగు. ఇది డిజిటల్‌ విద్య, సామాజిక సమానత్వం, సాంస్కతిక పరిరక్షణ, వ్యక్తిత్వ వికాసం వంటి అనేక అంశాలను ఒకే వేదికలో సమన్వయం చేస్తుంది. దీన్ని విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు, తల్లిదండ్రులు సమర్థంగా వినియోగించుకుంటే, ఇది కేవలం లైబ్రరీ కాకుండా, భవిష్యత్‌ భారతదేశానికి జ్ఞాన దీపంగా నిలుస్తుం
రాష్ట్రీయ ఇ-పుస్తకాలయం ఒక్క పుస్తకాల సేకరణ మాత్రమే కాదు, ఇది జ్ఞాన సముపార్జనకు ఒక విప్లవాత్మక విధానం. ఈ సేవ ద్వారా ప్రతి భారతీయుడు తన భాషలో, తన సౌకర్యంలో విద్యను అందుకునే అవకాశం కల్పించబడింది. ”జ్ఞానమే శక్తి – ఇప్పుడు అది అందరి చేతుల్లో!”
– డా|| రవికుమార్‌ చేగొని, 9866928327