ప్రోత్సాహం లేని ‘స్టార్టప్‌ ఇండియా’

భారతదేశంలో అధిక శాతం మంది స్వయం ఉపాధి రంగంలో ఉపాధి పొందుతున్నారు. ఇది ప్రపంచంలోనే అత్యధికమని ఐఎస్‌ఓ నివేదించింది. ఒకరి మీద ఆధారపడకుండా స్వయం ఉపాధి చూసుకోవాలని మన నేతలు నిత్యం చేసే ప్రచారాన్ని చూసి ఇది మంచిది అని అనుకోడానికి లేదు. ఎందుకంటే భారతదేశంలో ముఖ్యంగా స్వయం ఉపాధి రంగం దారుణంగా ఉంది. స్వయం ఉపాధి రంగంలో స్థిరపడాలనుకునే వారికి ప్రోత్సాహం ఉండదు. ప్రపంచంలో అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న స్టార్టప్‌ వ్యవస్థలలో భారతదేశం అగ్రగామిగా ఉండేది. ప్రతి ఏడాది వేలాది కొత్త ఆలోచనలతో, వెంచర్లు, ప్రణాళికలు ఉద్భవిస్తున్నాయి. స్టార్టప్‌ ఇండియా వంటివి ఫెయిల్యూర్‌ అవుతున్నాయి. అనుకూల వాతావరణం ఉన్నప్పటికీ అద్భుతమైన సంఖ్యలో స్టార్టప్‌లు ఒకటిరెండు సంవత్సరాలకు మించి మనుగడ సాగించడంలో పూర్తిగా విఫలమవుతున్నాయి. దాదాపు 80-90శాతం భారతీయ స్టార్టప్‌లు మొదటి ఐదేండ్లలోపు మూసివేయబడుతున్నాయని. ఎనిమిది శాతం మాత్రమే దశాబ్దం దాటి మనుగడ సాగిస్తున్నాయని పరిశ్రమ డేటా వెల్లడిస్తుంది. ఈ వైఫల్యాల మూల కారణాలపై ఇటీవల లోతైన పరిశోధన క్లిష్టమైన సర్వే, నిజ నిర్ధారణ కమిటీలు, నిర్లక్ష్యం చేయబడిన ప్రాథమికాలను వెల్లడిస్తుంది. ఉత్పత్తి మార్కెట్‌ ఫిట్‌ లేకపోవడం, అనేక స్టార్టప్‌లు తమ సమర్పణలను నిజమైన మార్కెట్‌ అవసరాలకు సమలేఖనం చేయడంలో విఫలమవుతాయి.
వినూత్న ఆలోచనలు తరచుగా తమ సమయానికి చాలా ముందుండటం లేదా లక్ష్య జనాభాకు అసంబద్ధంగా ఉండటం ద్వారా మార్కును కోల్పోతాయి. పేలవమైన ఆర్థిక ప్రణాళిక, అసమర్ధమైన నగదు ప్రవాహ నిర్వహణ, ప్రారంభ దశ ఆదాయ అంచనాలలో అతిగా చూపించడం, ఆశావాదం స్థిరమైన కార్యకలాపాలకు దారితీస్తాయి.అసమర్థ నాయకత్వం, కోర్‌ టీంలో సఖ్యత లేకపోవడం, ఆలోచనల్లో సారూప్యత లేకపోవడం, బృంద సంఘర్షణలు, వ్యవస్థాపకులు తరచుగా నిర్ణయం తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది పడుతున్నారు, స్టార్టప్‌ ప్రధాన భాగాన్ని బలహీన పరుస్తున్నారు. తగినంత నిధులు లేకపోవడం లేదా తప్పుదారి పట్టించడం, స్టార్టప్‌లు తగినంత మూలధనాన్ని సేకరించడం లేదా నిధులను దుర్విని యోగం చేయడం వలన అకాల స్కేలింగ్‌ లేదా కార్యాచరణ విచ్ఛిన్నం సంభవిస్తాయి. బలహీనమైన మార్కెటింగ్‌, కస్టమర్‌ సముపార్జన వ్యూహాలు, బలమైన బ్రాండింగ్‌, లక్ష్యిత ప్రచారం లేకుండా, అనేక స్టార్టప్‌లు పోటీ మార్కెట్లలో పట్టు సాధించడంలో విఫలమవుతాయి. నియంత్రణ, సమ్మతి సవాళ్లు, నిపుణుల మార్గదర్శకత్వం లేకుండా భారతదేశం సంక్లిష్టమైన చట్ట పరమైన దఅశ్యాన్ని నావిగేట్‌ చేయడం తరచుగా వైఫల్యాలకు దారితీస్తుంది. సాంకేతికత ఉత్పత్తి, అభివృద్ధి సమస్యలు, సాంకేతిక నైపుణ్యం లేకపోవడం, పేలవమైన స్కేలబిలిటీ తరచుగా ఉత్పత్తి విశ్వసనీయతను అలాగే వినియోగ దారు సంతృప్తిని దెబ్బతీస్తాయి. సరికాని స్కేలింగ్‌ వ్యూహాలు, స్థిరమైన కార్యాచరణ పునాది లేకుండా చాలా వేగంగా లేదా చాలా నెమ్మదిగా స్కేలింగ్‌ చేయడం వల్ల అవకాశాలు లేదా ఆర్థిక ఇబ్బందులకు దారితీస్తుంది. కస్టమర్‌ ఫీడ్‌ బ్యాక్‌ను నిర్లక్ష్యం చేయడం, వినియోగదారు ఇన్‌పుట్‌ను విస్మరించడం, ఫీడ్‌బ్యాక్‌ ఆధారంగా పునరావృతం చేయడంలో విఫలమవడం నిష్క్రమణ గందరగోళానికి దారితీస్తుంది.
తీవ్రమైన మార్కెట్‌ పోటీ, తమను తాము వేరు చేసుకోలేని స్టార్టప్‌లు బాగా నిధులు సమకూర్చుకున్న లేదా మరింత వినూత్నమైన పోటీదారులకు నష్టపోతాయి. పేలవమైన నియామకం, బృంద నిర్మాణం, బల హీనమైన టీం డైనమిక్స్‌, అస్పష్టమైన పాత్రలు తక్కువ ధైర్యం, అసమర్థతకు దారితీస్తాయి. మార్కెట్‌ సామర్థ్యాన్ని తప్పుగా అంచనా వేయడం, సమగ్ర పరిశోధన లేకుండా అతిగా సంతృప్త లేదా తక్కువ డిమాండ్‌ ఉన్న మార్కెట్లలోకి ప్రవేశించడం వల్ల పనితీరు తగ్గడం వలన నిష్క్రమణ జరుగుతుంది. భారతదేశం ఫ్లిప్‌కార్ట్‌, జొమాటో పేటీఎం వంటి యునికార్న్‌ల విజయ గాథలు ఉన్నప్పటికీ, అధిక వైఫల్య రేటు వాస్తవిక ప్రణాళిక, క్రమశిక్షణతో కూడిన అమలు నిరంతర మార్కెట్‌ తక్షణ అవసరాన్ని హైలైట్‌ చేస్తుంది. ఔత్సాహిక వ్యవస్థాపకులకు సందేశం స్పష్టంగా ఉంది, ఆవిష్కరణ మార్కెట్‌ వాస్తవాలపై ఆధారపడి ఉండాలి, బలమైన నాయకత్వం ద్వారా మద్దతు ఇవ్వాలి అలాగే ధృడమైన ఆర్థిక కార్యాచరణ వ్యూహాలపై నిర్మించబడాలి. స్వభావ రీత్యా భారతీయులు రిస్క్‌ తీసుకోవడానికి ఇష్టపడనివారు, స్వార్థపరులు, దురాశపరులు. ఇలాంటి లక్షణాలు కొత్త వెంచర్‌కు అసురక్షిత వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తాయి. వాస్తవానికి బ్యాంకులు, ప్రైవేట్‌ పెట్టుబడిదారుల నుంచి నిధులు పొందడం ఒక సమస్య. ప్రభుత్వ మద్దతు కేవలం ప్రచారంలో తప్ప ఆచరణలో శూన్యంగా ఉండటంతోనే ‘స్టార్టప్‌ ఇండియా’ విఫలానికి కారణంగా కనిపిస్తున్నది. దీనిని అధిగమించాలి.
డా. ముచ్చుకోట సురేష్‌బాబు
9989988912