టాటా ట్రస్ట్స్ పీరియడ్స్ ను సంతానోత్పత్తికి కాదు, ఆరోగ్యానికి సంకేతంగా మారుస్తుంది

నవతెలంగాణ – హైదరాబాద్: చాలా కాలంగా ఉన్న సామాజిక కథనాల నుండి ధైర్యంగా బయటపడి, భారతదేశం రుతుస్రావా న్ని ఎలా అర్థం చేసుకుంటుందో తిరిగి రూపొందించడానికి ఒక ప్రత్యేక ప్రచార కార్యక్రమాన్ని టాటా ట్రస్ట్స్ ఆవిష్కరించిం ది. ప్రతి నెలా భారతదేశంలో దాదాపు 355 మిలియన్ల మంది రుతుస్రావం పొందుతారు. అయినప్పటికీ, ఈ విషయం నిశ్శబ్దం మరియు సిగ్గుతో కప్పబడి ఉంది. అపరిశుభ్రతతో ముడిపడి ఉంది. సామాజిక కళంకాన్ని కలిగిస్తుంది. రుతు స్రావం అనేది నేటికీ సంతానోత్పత్తి, వివాహంతో అనుసంధానించే యుగాల నాటి నమ్మకాలతో ముడిపడి ఉంది. వాస్తవానికి, 71% భారతీయ బాలికలకు తమ మొదటి రుతుస్రావం అనుభవించే వరకు రుతుస్రావం గురించి తెలియ దు. తరతరాలుగా, ఈ నిశ్శబ్దం రుతుస్రావాన్ని ఎలా అర్థం చేసుకోవాలనే దాన్ని రూపొందించింది. దానిని సాధారణ జీవసంబంధమైన విధిగా గుర్తించడం కంటే, దానిని లైంగిక పరిపక్వత లేదా బాల్యం ముగింపునకు గుర్తుగా తగ్గిస్తుంది. ఈ ప్రచారం ఆ కథనాన్ని తిప్పికొడుతుంది, రుతుస్రావం అంటే నిజంగా ఏమిటో గుర్తించడానికి కుటుంబాలను ఆహ్వాని స్తుంది: రుతుస్రావం అనేది ఆరోగ్యానికి సూచిక.

ఝార్ఖండ్, ఉత్తరప్రదేశ్, గుజరాత్‌లోని గ్రామీణ ప్రాంతాలలో నిర్వహించిన లోతైన ఎథ్నోగ్రాఫిక్ అధ్యయనంలో మూలా లు కలిగిన ఈ ప్రచారం, ఏడు రాష్ట్రాలలో సామాజిక మరియు ప్రవర్తన మార్పు కమ్యూనికేషన్ (SBCC) కలయికతో ఉంది. ప్రజా సమూహాలు రుతుస్రావం గురించి అర్థం చేసుకునే, అనుభూతి చెందే, మాట్లాడే విధానాలను మార్చే లక్ష్య-ఆధారిత ప్రచార చిత్రాలు, అభివృద్ధి జోక్యాల శ్రేణితో ఇది కొనసాగుతోంది. దృక్పథాల సార్వత్రికతను దృష్టిలో ఉంచుకుని, ఈ ప్రచారం బలమైన డిజిటల్ ఉనికిని కూడా కలిగి ఉంది.

వ్యక్తిగత పరిశుభ్రత, ఆరోగ్యకరమైన రుతుక్రమ పద్ధతుల విషయంలో మహిళల పరిమితుల వాస్తవాలను ఈ అధ్య యనం అన్వేషించింది. ఋతుక్రమం చుట్టూ ఉన్న సామాజిక నిబంధనలను కూడా ఇది వెల్లడించింది.  తల్లులు ఈ అంశంపై సంభాషణకు దూరంగా ఉండటంతో పాటుగా తమ కుమార్తెలు ‘వివాహానికి సిద్ధంగా‘ ఉన్నారని భావించబడ తారని భయపడుతున్నారు. అంగన్‌వాడీ కార్యకర్తలు కూడా ఈ విధమైన ఆందోళన గురించి వివరించారు.   పురుషు లు సైతం రుతుక్రమంపై పరిమిత అవగాహననే పంచుకున్నారు. వీరు ఈ అంశాన్ని తరచుగా ఇంటిపనుల అంతరాయాల లెన్స్ ద్వారా చూస్తారు – ఇది మహిళల వంటను ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది లాంటి అంశాలతో. అయితే, వారు తమ భార్యలకు అవసరమైనప్పుడు ప్యాడ్‌లను తీసుకురావడం, అవసరమైనప్పుడు వారిని వైద్యుల వద్దకు తీసుకెళ్లడం వంటి వాటికి మద్దతుగా నిలిచారు. ప్రవర్తనా పరిశోధకులు మరియు క్షేత్రస్థాయి, సృజనాత్మక భాగస్వాము లతో కూడిన ప్రతిభావంతులైన బృందం ద్వారా రూపొందించబడిన ఈ క్యాంపెయిన్  బాలికలు వారి మొదటి రుతు క్రమం తర్వాత కూడా పిల్లలుగా ఉండటానికి మరియు మహిళలు నమ్మకంగా మరియు బాగా అవగాహన ఉన్న వారిగా ఉండటానికి, ఈ సహజ నెలవారీ ప్రక్రియ గురించి భయపడటానికి లేదా దాచడానికి ఏమీ మిగిలి ఉండకుండా ఉండటానికి శక్తినిస్తుంది.

టాటా ట్రస్ట్స్, నీరు, పారిశుధ్యం మరియు పరిశుభ్రత (వాష్) అధిపతి దివ్యాంగ్ వాఘేలా ఇలా వ్యాఖ్యానించారు, ‘‘స్నా నం చేయడానికి, ప్యాడ్‌లను మార్చడానికి లేదా పారవేయడానికి అవసరమైన నీళ్లు,  సరైన స్థలాలకు నమ్మకమైన ప్రాప్యత లేకపోవడం వల్ల బాలికలు తమ రుతుచక్రాలను సురక్షితంగా ఉంచుకోవడం, గౌరవంగా నిర్వహించుకోవడం కష్టతరం అవుతోంది. మౌలిక సదుపాయాలు మరియు ఏజెన్సీ లేకపోవడం ఈ సమస్యను మరింత పెంచుతుంది. రుతు ఆరోగ్యం, పరిశుభ్రతలో టాటా ట్రస్ట్‌ల గొప్ప కృషి ఆధారంగా మరియు రుతుస్రావంపై అపోహలు ఎంత లోతుగా పాతుకుపోయాయో పరిగణనలోకి తీసుకుని, మౌలిక సదుపాయాలు, నమ్మకమైన వ్యవస్థలు, వాటిని శాశ్వతంగా ఉంచే వాతావరణాల చుట్టూ ఉన్న అడ్డంకులను పరిష్కరించడానికి మేం ప్రయత్నిస్తాం. దీని ద్వారా, బాలికలు రుతుచక్రాలను ఆరోగ్యంలో సాధారణ భాగంగా చూడవచ్చు. అదేమీ దాచవలసిన విషయం కాదు.”

పీరియడ్స్‌ను లైంగిక పరిపక్వతకు మాత్రమే కాకుండా ఆరోగ్యానికి గుర్తుగా చూడటం అనే దృక్పథం టాటా ట్రస్ట్స్ ప్రచా రానికి పునాది వేసింది. ఇది అపోహలను దూరం చేసే విధంగా, దృక్పథాన్ని మార్చే విధంగా లక్ష్యాన్ని అందిస్తుంది. చిత్రాల శ్రేణిలో పూసలను కలిపి ఉంచే దారంలా ఉండే  ఆకర్షణీయమైన జింగిల్ ‘మహీనా ఆ గయా’ ( ‘‘నాకు పీరియడ్స్ వచ్చాయి’’) అనేది ఈ ప్రచారానికి గుండెకాయగా ఉంటుంది. ఇది ఒక సాంస్కృతిక వంతెనగా పనిచేస్తుంది. పొత్తి కడు పు నొప్పి లేదా కాళ్ల నొప్పులు, నీరసం, భావోద్వేగ మార్పులు వంటి రుతుస్రావ లక్షణాలను పురుషులు, మహిళలు ఇద్దరూ కూడా ఆరోగ్యానికి లక్షణాలు మాత్రమేనని, అంతకు మించి  మరేమీ కాదని  బహిరంగంగా అంగీకరిస్తారు. ఈ సంభాషణలను ఇబ్బందిరహితమైనవి, గౌరవప్రదమైనవి మరియు తేలికగా అనిపించేలా చేయడం ద్వారా, ఈ ప్రచారం రుతుస్రావాన్నిఓ కళంకంగా తొలగించడం మరియు కుటుంబాలలో సానుభూతితో కూడిన సంభాషణకు స్థలాన్ని సృష్టించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

టాటా ట్రస్ట్స్ బ్రాండ్ మరియు మార్కెటింగ్ కమ్యూనికేషన్స్ హెడ్ దీప్ శిఖా సురేంద్రన్ మాట్లాడుతూ, “ఈ సామాజిక ప్రవర్తన మార్పు కమ్యూనికేషన్ ప్రచారం ద్వారా క్షేత్రస్థాయి జోక్యాలు మరియు అవగాహన చిత్రాలను ఉపయోగించి, మేం ప్రజలంతా కూడా పీరియడ్స్‌ను ఆరోగ్యానికి బారోమీటర్‌గా చూడాలని మరియు లైంగిక పరిపక్వత అనే తప్పు    ఆలోచనలతో కాకుండా సానుభూతితో స్పందించాలని ప్రోత్సహిస్తున్నాము. “మహీనా ఆ గయా” అనేది క్యాలెండర్ పేజీని తిప్పడం కంటే ఎక్కువ – ఇది చర్యకు ఒక ప్రతీకాత్మక పిలుపు, పీరియడ్ అంటే ఏమిటో పునరాలోచించా ల్సిందిగా  కుటుంబాలను కోరుతుంది. ఇది రుతుస్రావంలో ఉన్న వారికి  ఎలా మద్దతు ఇవ్వాలనే దానిపై తరాలుగా కొనసాగుతూ వచ్చిన సాంస్కృతిక మార్పును ప్రేరేపిస్తుందని మేం ఆశిస్తున్నాం’’ అని అన్నారు.

ఈ హీరో చిత్రానికి భావోద్వేగపరంగా ప్రతిధ్వనించే సినిమాలు మద్దతు ఇస్తున్నాయి, ఇవి రుతుస్రావం చుట్టూ రోజువారీ నమ్మకాలను రూపొందించే ప్రేక్షకుల కీలక విభాగాలకు సంబంధించినవి. ఒకదానిలో, ఒక తల్లి తన కుమార్తెకు మొదటి ఋతుస్రావం కేవలం జీవసంబంధపరమైందని, వివాహ సంసిద్ధతకు సంకేతం కాదని చెబుతుంది. భయపడాల్సింది లేదా సిగ్గుపడాల్సినది ఏమీ లేదని వివరిస్తూ ప్రేమగా మార్గనిర్దేశం చేస్తుంది. మరొక చిత్రంలో, రుతుస్రావం అనేది ఆమె సమస్య మాత్రమే కాదని గుర్తిస్తూ, అడగకుండానే తన భార్య అవసరాలను తీర్చే భర్తను చిత్రీకరిస్తుంది. మరొక చిత్రంలో, ఒక అత్తగారు తన కోడలికి సున్నితంగా మద్దతు ఇస్తుంది. ఆమెను విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి, ఐరన్ అధికంగా ఉండే ఆహారాన్ని తినడానికి ప్రోత్సహిస్తుంది. “యే సిరఫ్ షెహత్ కా ఏక్ లక్షణ్ హై” (ఇది ఆరోగ్యం గురించి మాత్రమే) అని గుర్తు చేస్తుంది. నిజమైన పరిస్థితులతో, సానుభూతి, భావోద్వేగ నిజాయితీతో చెప్పబడిన ఈ కథలు, భయాన్ని పరిచయంతో, సిగ్గును సైన్స్‌తో భర్తీ చేస్తాయి. సామాజిక స్థాయిలో సంభాషణలలో ఈ సందేశం చొచ్చుకుపోయేలా చూసుకోవడానికి, సమాజం మరియు ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థ మధ్య వారధిగా ఉన్న ఆశా దీదీలు, ఇతర ఆరోగ్య కార్యకర్తలను లక్ష్యంగా చేసుకుని మరొక చిత్రం రూపొందించబడింది.

“జనం తమ ఆలోచనను ఒక్కసారిగా సమూలంగా మార్చుకోవాలని మేం కోరడం లేదు – రుతుచక్రం అనేది జుట్టు రాలడం లాంటి ఒక ‘లక్షణం‘ –   అని అర్థం చేసుకోవాలి. ఇది  సరళంగా అర్థమయ్యేలా మేము చిత్రాన్ని రూపొందించాం. దీనిని ప్రజల  మధ్యలో, వారి ఇళ్లలో చిత్రీకరించాం. దేశవ్యాప్త పాప్ సంస్కృతిలో పాతుకుపోయిన శక్తివంతమైన, గుర్తుండిపోయే పాటతో, ఇది ఒక ముఖ్యమైన సందేశాన్ని అందిస్తుంది: ‘మహీనే కో సిర్ఫ్ షెహత్ సే జోడో‘ (నెలలో ఆ సమయాన్ని – రుతుక్రమాన్ని – ఆరోగ్యానికి మాత్రమే లింక్ చేయండి)” అని క్రియేటివ్ డైరెక్టర్ కీగన్ పింటో అన్నారు.