– సంకీర్ణ ప్రభుత్వంలో మోడీ సర్కారుకు సవాలు
– టీడీపీ, జేడీ(యూ) వంటి ప్రాంతీయ పార్టీలది కీలక పాత్ర
– నిపుణులు, విశ్లేషకుల అంచనా
న్యూఢిల్లీ : కేంద్రంలో బీజేపీ నేతృత్వంలోని ఎన్డీఏ మూడోసారి అధికారంలోకి వచ్చింది. గత రెండు దఫాలు కూడా ఎన్డీఏ కూటమే అధికారంలో ఉన్నప్పటికీ.. బీజేపీకి విస్పష్టమైన మెజారిటీ ఉండేది. అయితే, ఈ సారి మాత్రం బీజేపీకి అధికారానికి కావాల్సిన సంఖ్యలో సీట్లు రాలేదు. దీంతో కూటమిలోని టీడీపీ, జేడీ(యూ) వంటి కీలక మిత్రపక్షాల సాయంతో మోడీ కేంద్రంలో ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. అయితే, సంకీర్ణ ప్రభుత్వంలో భారత విదేశాంగ విధానం ఎలా ఉండబోతుందన్న ప్రశ్నలు నిపుణుల నుంచి ఎదురవుతున్నాయి.
ప్రధానిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసిన నాలుగు రోజులకే ఇటలీలోని పుగ్లియాలో జరుగుతున్న జీ7 సదస్సుకు ప్రధాని మోడీ వెళ్లారు. కొత్త సంకీర్ణ ఆధారిత ప్రభుత్వంలో టీడీపీ, జేడీ(యూ)లు కీలక పాత్రను వహించనున్నాయి. ఎన్డీఏ విదేశాంగ విధానాన్ని రూపొందించడంలో ఈ పార్టీలు కూడా ముఖ్య భూమికను పోషిస్తాయని నిపుణులు చెప్తున్నారు. టీడీపీ ఏపీపై దృష్టి సారించి.. ప్రాంతీయ ఆర్థిక సంబంధాలు, సాంకేతిక సహకారాన్ని పెంపొందించే విధానాల కోసం పట్టుబట్టొచ్చు. అదేవిధంగా, బీహార్‌ అభివృద్ధి కోసం జేడీయూ వాదిస్తుంది. అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులు, ఆర్థిక సాయం వంటి వాటిపై నితీశ్‌ పార్టీ దృష్టి సారించే అవకాశమున్నది. మరోపక్క, కేంద్ర మంత్రి వర్గంలో అవకాశం విషయంలో మహారాష్ట్రలోని మిత్రపక్షాలైన ఎన్సీపీ (అజిత్‌ పవార్‌ వర్గం), రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి ఏక్‌నాథ్‌ షిండేకు చెందిన శివసేన పార్టీలు ఇప్పటికే తమ అసంతృప్తిని ప్రదర్శించాయి. అయితే, ఈ క్లిష్టమైన సంకీర్ణ ప్రభుత్వంలో చట్టం మోడీ దౌత్యపరమైన చతురతను పరీక్షిస్తుందనీ, భారతదేశ అంతర్జాతీయ వ్యూహాలు, జాతీయ లక్ష్యాలు, సంకీర్ణ ఆధారిత సూక్ష్మ నైపుణ్యాలను ప్రతిబింబించేలా చూస్తుందని నిపుణులు అంటున్నారు.
కొత్త సంకీర్ణ ఆధారిత మోడీ ప్రభుత్వం.. కూటమిలోని టీడీపీ, జేడీ(యూ) వంటి పార్టీలతో సహా, దాని విదేశాంగ విధానం సంకీర్ణ డైనమిక్స్‌ ద్వారా ప్రభావితమవుతుందని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు. ” టీడీపీ, జేడీ(యూ)లు వాటి ప్రాంతీయ ప్రయోజనాలు, రాజకీయ అజెండాలతో, భారతదేశ విస్తృత విదేశాంగ విధాన వ్యూహాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి. అలాగే, తమ ప్రాంతాలకు ప్రయోజనం చేకూర్చే విధానాలను ముందుకు తీసుకురావచ్చు. ఉదాహరణకు, ఈ పార్టీలు తమ ప్రాంతాల నుంచి గణనీయమైన సంఖ్యలో ప్రవాస భారతీయులు విదేశాలలో ఉంటే.. అలాంటి దేశాలతో బలమైన సంబంధాల కోసం లేదా వారి ఆర్థిక ప్రయోజనాలకు అనుగుణంగా విధానాలను డిమాండ్‌ చేయగలవు. ఒక పొందికైన, వ్యూహాత్మక విదేశాంగ విధానాన్ని కొనసాగిస్తూ సంకీర్ణ డిమాండ్లను సమతుల్యం చేసుకోవటం మోడీ ప్రభుత్వానికి క్లిష్టమైన సవాలుగా ఉంటుంది” అని నిపుణులు చెప్తున్నారు.
సంకీర్ణ ప్రభుత్వం.. విదేశాంగ విధాన లక్ష్యాలను క్రమబద్ధీకరించడం సవాలుగా భావించవచ్చు అని అంటున్నారు. అయినప్పటికీ, చాలా ప్రాంతీయ పార్టీల ప్రాధాన్యతల జాబితాలో విదేశాంగ విధానం అగ్రస్థానంలో లేదని కొందరు అభిప్రాయపడుతున్నారు. బీజేపీ సంకీర్ణ భాగస్వాములు అంతర్జాతీయ విధాన రూపకల్పనపై దృష్టి పెట్టకుండా.. తమ ప్రాంత ప్రయోజనాల కోసమే ఎక్కువగా ఆలోచిస్తాయని అంటున్నారు. అయితే, విదేశంగ విధానంలో ప్రాంతీయ పార్టీల వ్యవహారం మోడీ 3.0పై అంతగా ప్రభావం చూపకపోవచ్చనీ, ప్రభుత్వాన్ని అస్థిరపర్చటానికి ఇది బలమైన కారణం కాకపోవచ్చని నిపుణులు చెప్తున్నారు.
